Suma ubezpieczenia to maksymalna kwota, którą ubezpieczyciel może wypłacić w razie zajścia zdarzenia, które jest objęte ochroną ubezpieczeniową. Od wysokości sumy ubezpieczeniowej zależy to, czy świadczenie, jakie otrzymamy, będzie adekwatne do sytuacji i potrzeb wynikających ze skutków zdarzenia. Jest to szczególnie ważne, jeśli chodzi o ubezpieczenie na życie. Wypłata z takiego ubezpieczenia zapewnia bowiem spokój w najtrudniejszym okresie osobom uposażonym. Trzeba zatem zwrócić uwagę na jej wysokość.
Czym jest suma ubezpieczenia?
Suma ubezpieczenia to górna granica ubezpieczenia, do której zakład ubezpieczeń odpowiada za powstałe zdarzenie ubezpieczeniowe. Dotyczy ona ubezpieczeń majątkowych i ubezpieczeń na życie. W tym pierwszym przypadku określana jest ona na podstawie wyceny wartości mienia (np. samochodu lub mieszkania), zaś w drugim – ustalana jest w sposób indywidualny w oparciu o potrzeby klienta, jakie będzie miał po zajściu danego zdarzenia. Przy ubezpieczeniu mienia towarzystwa ubezpieczeniowe pokrywają tylko równowartość szkody. Inaczej sprawa wygląda w przypadku ubezpieczeń na życie, gdzie po spełnieniu określonych warunków wypłata świadczenia następuje zwykle w pełnej sumie.
Jak liczyć sumę ubezpieczenia?
Suma ubezpieczenia to najważniejszy punkt polisy, dlatego należy się nad nim dokładnie pochylić, analizując naszą sytuację życiową i to, czy na naszym utrzymaniu znajdują się inne osoby. Jaką kwotę ubezpieczenia na życie warto określić w polisie? Zgodnie z radami ekspertów powinna być ona ustalona na podstawie wysokości zarobków lub wydatków. W tym pierwszym przypadku zalecane jest wskazanie jako sumy ubezpieczeniowej co najmniej trzyletnich zarobków, a w drugim – wydatków w skali rocznej pomnożonych przez sześć lub nawet dziesięć razy. Nie należy zapominać, aby uwzględnić zobowiązania, jakie posiada ubezpieczony (np. kredyt hipoteczny), warto zadbać o odpowiednie środki z ubezpieczenia, aby po śmierci ubezpieczonego jego najbliżsi mogli je uregulować. W ustaleniu sumy ubezpieczeniowej może pomóc agent ubezpieczeniowy, który przeanalizuje sytuację naszą i najbliższych nam osób. Pozwoli to, w razie wystąpienia zdarzenia negatywnego, na zapewnienie uposażonej do tego osobie bezpieczeństwa finansowego na długi czas. Towarzystwa ubezpieczeniowe w ogólnych warunkach ubezpieczenia określają minimalną oraz maksymalną sumę ubezpieczenia, którą można modyfikować, dostosowując ją do swoich potrzeb. Jeśli chodzi o minimum, np. w Prudential określone jest ono na kwotę 10 000 złotych. Już taka kwota pozwala zatem na pokrycie kosztów pogrzebu, choć warto ją zwiększyć, szczególnie jeśli ubezpieczenie ma pomóc naszym bliskim w kolejnych miesiącach.
Kto ustala wysokość sumy ubezpieczeniowej?
Przy ubezpieczeniu na życie suma ubezpieczenia podawana jest przez osobę ubezpieczaną w chwili zawierania polisy. Choć zależy ona od klienta, towarzystwo ubezpieczeniowe określa ramy dla wysokości minimalnej i maksymalnej, uwzględnia stan zdrowia ubezpieczonego, ale może też określić ją samo oferują określony pakiet ubezpieczenia (np. w ramach ubezpieczenia grupowego dla zakładów pracy). Takie ubezpieczenie na życie ma stałą składkę przez cały okres trwania umowy, ale można dokonywać jej zmiany w trakcie ubezpieczenia. Na przykład w przypadku ubezpieczenia Komfort Życia w Prudential podwyższenie składki, a w konsekwencji – sumy ubezpieczenia, możliwe jest w każdej chwili, a jej obniżenie – po roku od zawarcia umowy. Klient towarzystwa ubezpieczeniowego może także zdecydować o indeksacji składki, a w konsekwencji sumy ubezpieczenia o wskaźnik inflacji. Pozwala to na urealnienie wysokości takiej sumy ubezpieczeniowej przez dostosowanie jej do bieżącej sytuacji gospodarczej. Jest to szczególnie istotne przy ubezpieczeniach długoterminowych. Okres kilkunastu lub kilkudziesięciu lat może wiązać się bowiem ze sporymi zmianami w gospodarce.
Suma ubezpieczenia a wysokość składki
Suma ubezpieczenia na życie wpływa istotnie na wysokość składki. Nie jest ona jedynym czynnikiem decydującym. Duże znaczenie mają także wiek oraz stan zdrowia osoby ubezpieczającej się. Towarzystwo ubezpieczeniowe kieruje się bowiem poziomem ryzyka, dokonując jego oceny na podstawie informacji od osoby ubezpieczającej się. Ten poziom ryzyka wzrasta szczególnie wśród osób starszych lub cierpiących na przewlekłe schorzenia albo takich, które przebyły już różne choroby i operacje. W związku z tym, w celu ustalenia ryzyka, ubezpieczyciel przekazuje do wypełnienia ankietę medyczną. Znajdują się w niej m.in. pytania o występowanie w rodzinie nowotworów, o przebyte choroby i operacje oraz o nałogi. Wyższa składka przy tej samej sumie ubezpieczenia może dotyczyć także osób wykonujących zawody o zwiększonym ryzyku wypadku i śmierci (jak np. monter sieci energetycznych) czy też tych, które uprawiają sporty ekstremalne. Każde towarzystwo ubezpieczeniowe w indywidualny sposób ustala swoje kryteria.
Suma ubezpieczenia a wysokość świadczenia
Wysokość świadczenia otrzymanego w wyniku zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową nie musi być zawsze taka sama jak suma ubezpieczenia. Jest to obwarowane tym, jak doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową. Określają to ogólne warunki ubezpieczenia (OWU). Na przykład w przypadku śmierci pełna suma ubezpieczenia jest wypłacana w razie zgonu naturalnego, w wypadku komunikacyjnym czy w wypadku w trakcie pracy. Osoba do tego uposażona nie otrzyma jednak takiej wypłaty, jeśli śmierć osoby ubezpieczonej nastąpiła pod wpływem alkoholu, narkotyków, zajścia ulicznego czy też w wyniku samobójstwa (do roku od zawarcia umowy ubezpieczeniowej). Po złożeniu wniosku o wypłatę świadczenia z tytułu śmierci ubezpieczonego towarzystwo ubezpieczeniowe dokonuje analizy okoliczności zdarzenia na podstawie dostarczonych dokumentów. Wśród nich znajduje się m.in. akt zgonu i zaświadczenie lekarskie, a także dodatkowo:
- w razie śmierci na skutek nieszczęśliwego wypadku – oficjalny dokument z policji lub prokuratury,
- w razie śmierci wywołanej długotrwałą chorobą – dokumentacja medyczna z przebiegu leczenia.
W przypadku śmierci ubezpieczonego osoba uposażona może wystąpić z wnioskiem o wypłatę zaliczki. Jest ona wypłacana szybko, co pozwala na pokrycie kosztów pogrzebu. W Prudential taka wypłata następuje już w ciągu 7 dni. Świadczenie końcowe, po akceptacji przez towarzystwo ubezpieczeniowe, jest wówczas o taką zaliczkę pomniejszane.
Świadczenie z tytułu ubezpieczenia może być też wypłacone w części. Dotyczy to w szczególności trwałego uszczerbku na zdrowiu osoby ubezpieczonej. Na przykład w razie uszczerbku na zdrowiu w wysokości 10% możemy liczyć na świadczenie w wysokości 10% sumy ubezpieczenia. Pełna tabela wysokości świadczeń określana jest indywidualnie przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
Suma ubezpieczenia a czas trwania umowy
Czas trwania umowy ubezpieczeniowej nie ma wpływu na wysokość sumy ubezpieczenia. Powinniśmy jednak pamiętać o tym, że w trakcie jej trwania możemy decydować o zmianie wysokości ochrony. Taką możliwość daje m.in. umowa na życie Komfort Życia w Prudential, która pozwala na podwyższenie poziomu ochrony w razie wystąpienia okoliczności, w których potrzeba ubezpieczenia zwiększa się. Wśród nich znajduje się m.in. zakup mieszkania lub domu, urodzenie dziecka czy też zawarcie związku małżeńskiego. Co niezwykle istotne, przy takiej zmianie nie trzeba przechodzić ponownej oceny ryzyka przez towarzystwo ubezpieczeniowe.
